بیماری دیابت یک بیماری مزمنی است که با افزایش یافتن سطح گلوکز خون مشخص می‌شود و به یک بیماری و چالش بهداشت جهانی تبدیل شده است.
بیماری دیابت میلیون‌ها نفر از کل جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری باعث شده که کیفیت زندگی افراد مبتلا به آن به شدت تحت تاثیر قرار بگیرد. روش‌های درمانی زیادی برای و کنترل قند خون وجود دارد که هر کدام از آنها شیوه‌های درمانی خاص خودشان را دارند.
گیاهان دارویی زیادی برای درمان دیابت و قند خون استفاده می‌شوند. در این مقاله قصد داریم به مفیدترین این گیاهان دارویی اشاره کنیم.
تاریخچه استفاده از گیاهان دارویی
درمان بیماری‌های مختلف از جمله دیابت به هزاران سال قبل برمی‌گردد. در فرهنگ طب سنتی دانش زیادی در مورد خواص درمانی گیاهان وجود داشت که این دانش نسل به نسل منتقل شد.
در طی دهه‌های اخیر تحقیقات علمی به طور فزاینده‌ای درباره اعتبار گیاهان دارویی پرداخته و به دنبال شناسایی کردن ترکیبات فعال و مکانیسم‌های عمل گیاهان دارویی برای مدیریت دیابت است.
نقش گیاهان دارویی در کاهش قند خون
قرن‌هاست که گیاهان دارویی در طب سنتی برای درمان بیماری‌های مختلفی چون دیابت استفاده می‌شوند. نقش این گیاهان در کم کردن قند خون است و به خاطر داشتن ترکیبات فعال زیستی متنوع به مکانیز‌های مختلفی می‌تواند عمل می کند. در ادامه به چند مورد از این مکانیسم‌ها می‌خواهیم اشاره کنیم.
افزایش ترشح انسولین از پانکراس
برخی گیاهان مثل گزنه و شنبلیله می‌توانند باعث تحریک سلول‌های بتا در پانکراس شده و به مرور زمان میزان ترشح انسولین را بالا ببرند.
بهبود حساسیت به انسولین
گیاهانی چون بربرین و دارچین میزان مقاومت بدن نسبت به انسولین را کاهش می‌دهند. مصرف این گیاهان باعث می‌شود که سلول‌های بدن بتواند از انسولین به طور موثرتری برای جذب گلوکز خون استفاده کند.
مهار جذب گلوکز از دستگاه گوارش
گیاهان مثل برگ بو یک سری ترکیباتی دارد که دارای آنزیم‌های تجزیه کننده کربوهیدرات هستند. این ترکیبات باعث می‌شود که میزان جذب گلوکز در روده کمتر شود.
افزایش متابولیسم گلوکز
وجود برخی ترکیبات در گیاهان باعث افزایش تجزیه و همچنین بالا رفتن میزان مصرف گلوکز در سلول‌ها می‌شود.
خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی
بیماری دیابت اغلب با استرس اکسیداتیو و التهاب همراه می‌باشد. بنابراین مصرف گیاهانی چون زنجبیل و زردچوبه می‌تواند به مدیریت این عوارض کمک بهتری کند، چون این گیاهان خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارند.
چند گیاه دارویی موثر در درمان دیابت
برای درمان دیابت چند گیاه دارویی موثری وجود دارد که می‌خواهیم با هم آن گیاهان را بررسی کنیم.
دارچین
برخی مطالعات نشان می‌دهد که مصرف دارچین می‌تواند میزان قند خون را کاهش داده و میزان حساسیت به انسولین را بهتر کند. با این حال برای تایید این اثرات نیاز به تحقیقات بیشتری است و مصرف آن باید هم با احتیاط انجام بگیرد و هم تحت نظر پزشک صورت گیرد.
جینسینگ
مطالعات نشان می‌دهد که مصرف جنسینگ آمریکایی و آسیایی به نوعی می‌تواند میزان سطح گلوکز خون در افراد مبتلا به دیابت نوع دو را کمتر کند. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف جنسینگ قرمز کره‌ای می‌تواند باعث کنترل قند خون شده و در افراد پیش دیابتی حساسیت به انسولین را بهبود ببخشد.
شنبلیله
دانه‌های شنبلیله سرشار از فیبر هستند. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف آن می‌تواند باعث کاهش قند خون شود.
آلوئه ورا
طی تحقیقاتی که محققان انجام داده‌اند، به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف گیاه آلوورا می‌تواند باعث کمتر شدن سطح گلوکز خون شود.
برگ‌های انبه
در طب سنتی برای کمک به درمان دیابت از برگ‌های انبه هم استفاده می‌کند.
قره قاط
قره قاط یک نوع گیاهی است که مصرف آن می‌تواند به کمتر شدن عوارض دیابت کمک کند.
پیاز و سیر
مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که مصرف پیاز و سیر می‌تواند به نوعی باعث بالا رفتن میزان انسولین در خون شود.
نکات مهم در استفاده از گیاهان دارویی
- حتماً با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی صحبت کنید قبل از اینکه هرگونه درمان گیاهی جدیدی شروع شود.
- حتماً لازم است که با یک پزشک و یا متخصص گیاهان دارویی مشورت کنید، آنها می‌تواند به شما کمک کند که مشخص کنید آیا مصرف یک گیاه دارویی برای سلامت شما خطر دارد یا نه.
- مصرف هر گیاه دارویی دلیل بر این این نیست که شما می‌توانید از خواص بی‌نظیر آن بهره‌مند شوید، چون برخی گیاهان ممکن است که اثرات نامطلوبی برای بدن شما داشته باشند. پس بهتر است که در این زمینه اطلاعات کافی را به دست آورده و سپس اقدام به مصرف کنید.
- حتماً گیاهان دارویی را از یک منبع معتبر خریداری کنید. منبع معتبر به شما تضمین می‌دهد که محصول خریداری شده هم با کیفیت است و هم هیچگونه آلودگی در آن وجود ندارد.
- مصرف هر گیاه دارویی باید مطابق با دستورالعمل‌های انجام بگیرد که نباید از آن فراتر رود.
- حتماً مطابق با دستورالعمل‌های این گیاهان را مصرف کنید، ممکن است مصرف برخی گیاهان برای شما یک سری عوارض جانبی داشته باشد. اگر بعد از مصرف یک گیاه دارویی دچار این عوارض جانبی شدید، بهتر است که مصرف آن را قطع کرده و یا با پزشک خودتان تماس بگیرید.
- در طی بارداری یا شیردهی نباید از گیاهان دارویی استفاده کنید و اگر می‌خواهید استفاده کنید حتماً در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید.
- به هیچ عنوان به کودکان خودتان گیاهان دارویی ندهید.
- همچنین افرادی که قرار است تحت عمل جراحی قرار بگیرند، باید از خوردن گیاهان دارویی امتناع کند.
سخن پایانی
مصرف گیاهان دارویی می‌تواند در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها نقش مهمی داشته باشد. یکی از بیماری‌هایی که می‌توان به وسیله گیاهان دارویی آن را کنترل و یا درمان کرد بیماری دیابت استـ عوامل مختلفی برای کاهش دادن عوارض و اثرات بیماری دیابت وجود دارند که البته شما باید زیر نظر متخصص آنها را مصرف کنید.
