اضطراب یک مشکل رایجی است که بسیاری از افراد با آن مواجه شده‌اند. برای درمان این مشکل روش‌های مختلفی چون دارو درمانی و روان درمانی وجود دارد.
بسیاری از افراد برای مدیریت اضطراب به دنبال روش‌های طبیعی می‌گردند. سیستم پزشکی هند یا همان آیوردا در مورد سلامت جسمانی و روانی دیدگاه‌های جامعی ارائه می‌دهد.
این علم از گیاهان دارویی برای درمان اضطراب استفاده می‌کند. در این مقاله قصد داریم بهترین گیاهان آیوردایی که برای درمان اضطراب مناسب هستند و یا خاصیت ضد اضطراب دارند را به شما معرفی کنیم.
درک اضطراب از دیدگاه آیورودا
آیورودا اضطراب را به عنوان عدم تعادلی می‌داند که در دوشاها وجود داردو به انرژی و حرکت و سیستم عصبی تمرکز دارد. زمانی که واتا از تعادل خارج شود، باعث می‌شود که فرد احساس ترس، نگرانی و بی‌قراری داشته و افکار آن آشفته شود.
آیرودا همیشه به سلامت روان تمرکز دارد و اضطراب را اغلب با افزایش انرژی همراه با بی‌قراری ذهنی مرتبط می‌داند.
گیاهان کلیدی آیورودایی برای کاهش اضطراب
در طول قرن‌ها آیرودا گیاهان دارویی مختلفی شناسایی کرده که می‌توان از آنها برای کمتر کردن اضطراب، ارتقای تعادل ذهنی و آرامش استفاده کرد. در ادامه به برخی از مهمترین این گیاهان می‌خواهیم اشاره کنیم.
آشواگاندا (Withania somnifera)
یکی از مهمترین گیاهان دارویی در آیورودا به آن اهمیت می دهند، اشوگاندا است که آن را به عنوان یک نوع آداپتوژن می‌شناسند. مصرف این گیاه به بدن کمک می‌کند تا با استرس سازگار شود.
تحقیقات انجام شده نشان می‌دهند که مصرف شوگاندا می‌تواند هورمون استرس و سطح کورتیزول را کاهش دهد و در نتیجه باعث کم شدن اضطراب شده و باعث شود که بدن نسبت به استرس پاسخ بهتری دهد.
علاوه بر تمامی آنها، این گیاه خاصیت آرامبخشی و تقویت کننده سیستم عصبی را دارد. مصرف آن باعث شده که علائم افسردگی کم شده و باعث داشتن خواب بهتر می‌شود.
مکانیسم عمل
آشواگاندا می‌تواند سیستم عصبی مرکزی را تنظیم کرده، سطح کورتیزول را کاهش داده و فعالیت GABA را بیشتر کند.
نحوه مصرف
شما می‌توانید اشوگاندا را به شکل‌های مختلفی چون کپسول یا پودر مصرف کنید.دوز معمول آنها به صورت ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرم دو بار در روز است. شما می‌توانید پودر اشوگاندا را با شیر گرم، روغن حیوانی و یا همراه با عسل مصرف کنید.
ملاحظات ایمنی
در حالت کلی مصرف اشوگاندا بی‌خطر است، اما ممکن است برخی افراد با مصرف آن دچار یک سری عوارض جانبی خفیفی چون ناراحتی‌های گوارش شوند. مصرف این گیاه برای زنان باردار و شیرده اصلاً توصیه نمی‌شود.
افرادی که به بیماری‌های خود ایمنی مبتلا هستند، قبل از مصرف باید با پزشک خود در این زمینه مشورت کنند.
براهی (Bacopa monnieri)
براهی گیاهی است که آن را با نام دیگری چون گیاه حافظ هم می‌شناسند. این گیاه از زمان‌های قدیم برای تقویت تمرکز و حافظه و همچنین کاهش اضطراب استفاده می شود.
تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که مصرف براهی می‌تواند عملکرد شناختی را بهتر کرده و استرس‌ها کاهش دهد. این گیاه خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارد.
مکانیسم عمل
براهی باعث می‌شود که انتقال دهنده‌های عصبی افزایش یافته و بتوانند از سلول‌های مغزی در برابر آسیب محافظت کند. مصرف این گیاه التهاب مغز را می‌تواند کاهش دهید.
نحوه مصرف
شما می‌توانید به شکل‌های مختلفی براهی را مصرف کنید که متداول‌ترین آن استفاده به شکل کپسول، عصاره، مایع و پودر است. دوز معمول آن به شکل ۳۰۰ تا ۴۵۰ میلی‌گرم در روز است. شما می‌توانید پودر براهی را با شیر و یا آب مخلوط کرده و مصرف کنید.
ملاحظات ایمنی
مصرف براهی به طور کلی برای بدن خطری به همراه ندارد، اما ممکن است برخی افراد با مصرف آن عوارض جانبی مثل خشکی دهان، ناراحتی گوارشی و یا خستگی شوند.
تولسی (Ocimum sanctum)
این گیاه را با نام ریحان مقدس هم می‌شناسند که یک گیاه معطری بوده که خاصیت‌های درمانی زیادی دارد.
در آیرودا تولسی را به عنوان یک نوع آداپتوژن قوی می‌شناسند که با مصرف بدن می‌تواند با استرس مقابله کند.
همچنین مصرف این گیاه می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. این گیاه خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارد. عطر تولسی به آرامش ذهن می‌تواند کمک کند.
مکانیسم عمل
مصرف تولسی می‌تواند سطح کورتیزول را تنظیم کرده، استرس اکسیداتیو را کاهش داده و از طرفی باعث تقویت سیستم عصبی شود.
نحوه مصرف
شما می‌توانید این گیاه را به شکل چای دم کرده و یا از برگ‌های تازه یا خشک آن به شکل کپسول و یا پودر مصرف کنید. شما با مصرف روزانه ۲ الی ۳ فنجان چای تولسی می‌توانید اضطراب بدن خودتان را کاهش دهید.
ملاحظات ایمنی
مصرف تولسی بی‌خطر است اما اگر مصرف آن بیش از اندازه صورت بگیرد، باعث ایجاد یک سری ناراحتی‌های گوارشی می‌شود. زنان باردار و شیرده قبل از مصرف تولسی باید با پزشک مشورت کنند.
جاتامانسی (Nardostachys jatamansi)
این گیاه معطر بوده، خاصیت آرامبخش و تقویت کننده سیستم عصبی را دارد. در آیرودا از این گیاه برای درمان اختلالات عصبی اضطراب و بی‌خوابی استفاده می‌کنند.
تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف این گیاه می‌تواند باعث افزایش سطح انتقال دهنده‌های عصبی شده، اضطراب را کم کرده و برای فرد آرامش به همراه بیاورد.
مکانیسم عمل
جاتامانسی روی سیستم عصبی مرکزی تاثیر می‌گذارد، در نتیجه باعث افزایش سطح GABA و کمتر شدن استرس اکسیداتیو می‌شود.
نحوه مصرف
این گیاه را می‌توانید به شکل پودری و یا روغنی استفاده کنید. دوز معمول استفاده از پودر جاتامانسی حدود یک الی ۳ گرم در روز است. شما از روغن این گیاه می‌توانید برای ماساژ بدن و سر استفاده کنید تا به آرامش برسید.
ملاحظات ایمنی
مصرف این گیاه در حالت کلی بی‌خطر است، اما اگر بیش از اندازه آن را مصرف کنید، باعث خواب آلودگی می‌شود. خانم‌های باردار نباید از این گیاه استفاده کنند.
براهمی گه (Centella asiatica)
براهمی گه گیاهی است که در آیرودا از آن برای تقویت حافظه، داشتن تمرکز و کمتر کردن اضطراب استفاده می‌کنند. این گیاه خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و آرامبخش دارد.
مکانیسم عمل
این گیاه باعث می‌شود که جریان خون بیشتر به مغز رسیده، از سلول‌های مغزی محافظت شده و انتقال دهنده‌های عصبی تنظیم می‌شوند.
نحوه مصرف
شما می‌توانید این گیاه را به اشکال مختلف چون عصاره، مایع، کپسول و یا پودر مصرف کنید. دوز معمول آن بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم در روز است.
ملاحظات ایمنی
براهمی گه برای بدن خطری ندارد، اما ممکن است عوارض جانبی خفیف مثل سردرد و یا ناراحتی‌های گوارشی را برای فرد ایجاد کند.
والرین (Valeriana officinalis)
گیاه والرین به عنوان یک گیاه بومی آیورودا نیست، اما به خاطر خاصیت خواب آور و آرام بخشی که این گیاه دارد در طب مکمل از آن برای درمان بی‌خوابی و اضطراب استفاده می‌کنند.
تحقیقات انجام شده نشان می‌دهند که والرین می‌تواند باعث کمتر شدن علائم اضطراب شده و به بهتر شدن کیفیت خواب کمک نماید.
مکانیسم عمل
والرین بر گیرنده‌های GABA در مغز تاثیر می‌گذارد و اثر آرامبخشی مشابه با داروهای ضد اضطراب را دارد.
نحوه مصرف
شما والرین را می‌توانید به اشکال مختلفی چون کپسول و یا چای استفاده کنید. دوز معمول استفاده از این گیاه بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلی‌گرم بوده و قبل از خواب آن را مصرف کنید.
ملاحظات ایمنی
والرین برای بدن خطری ندارد ولی ممکن است افراد با مصرف آن دچار عوارض جانبی خفی مثل ناراحتی‌های گوارشی و یا خواب آلودگی شوند. تا حد امکان سعی کنید والرین را با الکل و یا داروهای آرامبخش دیگر مصرف نکنید.
بابونه (Matricaria chamomilla)
بابونه گیاهی است که خاصیت ضد التهابی و آرام بخشی دارد. در زمان‌های قدیم از بابونه برای کمتر کردن اضطراب و داشتن خواب خوب استفاده می‌کردند. چای بابونه می‌تواند برای آرام کردن اعصاب و کمتر کردن تنش یک نوشیدنی عالی باشد.
مکانیسم عمل
بابونه ترکیباتی دارد که می‌تواند به گیرنده‌های GABA در مغز وصل شده و اثر آرامبخشی را به وجود آورد.
نحوه مصرف
شما می‌توانید بابونه را به شکل چای مصرف کنید. حدود یک الی دو قاشق چای‌خوری از گل بابونه خشک را در یک فنجان آب داغ ریخته و به مدت ۵ الی ۱۰ دقیقه دم کنید. سپس آن را از صافی رد کرده و میل نمایید.
ملاحظات ایمنی
گیاه بابونه برای بدن خطری ندارد، اما برخی افراد ممکن است که نسبت به آن واکنش‌های آلژیک داشته باشند.
ملاحظات مهم در مصرف گیاهان آیورودایی برای اضطراب
قبل از اینکه مصرف هرگونه گیاه دارویی را شروع کنید، حتماً با پزشک خودتان مشورت کنید، مخصوصا کسانی که شرایط پزشکی خاصی دارند و یا در حال مصرف دارو هستند.
سعی کنید برای تهیه داروهای گیاهی به سراغ گیاهان با کیفیت بروید. دوز مناسب برای مصرف هر گیاه به فرد و شرایط او بستگی داشته و کاملاً متفاوت اما توصیه می‌شود که برچسب محصول و دستورالعمل‌های متخصص را دنبال کنید.
ممکن است برای آنکه اثرات مثبت گیاهان دارویی را مشاهده کنید، نیاز باشد که به طور مداوم آنها را برای چند هفته تا چند ماه مصرف کنید.
گیاهان دارویی تنها بخشی از عملکرد روی مدیریت اضطراب را دارند، در کنار آن تغییراتی در رژیم غذایی داشته باشید، سبک زندگی خودتان را تغییر دهید، تمرینات یوگا و مدیتیشن را انجام دهید. این موارد باعث اضطراب کمتر شده و سلامت روان شما را ارتقا می‌دهند.
با اینکه گیاهان دارویی مفید هستند، اما برای برخی افراد ممکن عوارض جانبی خفیفی به وجود بیاورد. پس اگر اینگونه عوارض را مشاهد کردید، سریعا مصرف گیاهان دارویی را قطع کرده و با پزشک خودتان مشورت کنید.
نتیجه‌گیری
گیاهان آیوردایی می‌توانند برای مدیریت اضطراب، بالا بردن آرامش و تعادل ذهنی ابزارهای ارزشمندی باشند. گیاهان دارویی خاصیت‌های منحصر به فردی دارند که شما می‌توانید با مصرف آنها از این خواص بهره‌مند شوید. اما باید مصرف آنها تحت نظر پزشک متخصص قرار بگیرد.
