التهاب یک واکنش پیچیده بدن در برابر عفونت آسیب و یا تهدیدات دیگر است. در طب غربی التهاب را به عنوان یک علامتی در نظر میگیرند که برای درمان آن از داروهای ضد التهاب استفاده میکنند.
در طب سنتی چینی، التهاب یک عدم تعادل در بدن تلقی میشود که ناشی از عوامل مختلفی چون کم شدن خون، وجود عوامل بیماری زای خارجی و یا اختلال در عملکرد اندامهای داخلی بدن است.
هدف TCM نه تنها تسکین علائم التهاب است، بلکه میخواهد علت به وجود آمدن عدم تعادل را پیدا کرده، آن را رفع کرده و هماهنگی به بدن را بازگرداند.
علم طب سنتی چینی، گیاهان دارویی بسیار زیادی برای مقابله با التهابات بدن را شناخته است. این گیاهان به شیوههای مختلف عمل میکنند تا پاسخهای التهابی را تعدیل کرده و باعث بهتر شدن گردش خون شوند. مصرف گیاهان باعث میشود که رطوبت و گرما از بین برود و تعادل کلی بدن بهتر شود.
دستهبندی گیاهان ضد التهاب در TCM
گیاهان ضد التهاب در TCM را بر اساس خواص و عملکردی که دارند دستهبندی میکنند.
گیاهان خنککننده و دفعکننده حرارت
این قبیل گیاهان برای درمان التهاباتی به کار میروند که با علائمی چون تورم، قرمزی درد و یا گرما همراه هستند. این گیاهان باعث پاکسازی حرارت، خنک کردن خون و سمزدایی بدن میشوند.
گیاهان فعالکننده خون و رفعکننده رکود
این نوع گیاهان برای درمان کردن التهاباتی به کار میروند که ناشی از کمبود خون است و درد ناشی از التهاب و یا آسیب را درمان میکنند. مصرف این گیاهان باعث گردش بهتر خون، رفع لختههای خون و کمتر شدن درد میشود.
گیاهان دفعکننده رطوبت
این قبیل گیاهان برای درمان التهاباتی به کار میروند که با تجمع رطوبت در بدن همراه شده است. به عنوان مثال میتوان درد مفاصل را نام برد. مصرف این گیاهان باعث دفع رطوبت شده و به تقویت عملکرد طحال میتواند کمک کند.
گیاهان تنظیمکننده خون
این گیاهان برای درمان التهاباتی به کار میروند که ناشی از کم شدن خون در بدن است. مصرف آنها باعث بهتر شدن جریان خون شده و از کم شدن آن جلوگیری می کند.
گیاهان دارویی کلیدی ضد التهاب در TCM
در ادامه به چند مورد از گیاهان دارویی که خاصیتهای ضد التهابی مهمی دارند میخواهیم اشاره کنیم.
هوانگ چین
ریشه این گیاه خواص خنک کننده، سم زدا و خوشبو کننده رطوبت را دارد. از هوانگ چین برای درمان التهاباتی چون اسهال، زردی، عفونتهای تنفسی و التهابات پوست استفاده میکنند. تحقیقات نشان میدهد که ترکیبات موجود در هوانگ چین میتواند تولید سیتوکینهای پیش التهابی را مهار کند.
هوانگ لیان
این گیاه طعم تلخ و سردی دارد، اما خواص قوی در خشک کننده رطوبت و پاک کننده حرارت را دارند. از آن برای درمان عفونتهای دستگاه گوارش و التهاب روده استفاده میشود. ترکیب فعال اصلی در این گیاه بربریان است که خاصیت ضد التهابی قوی و ضد میکروبی را دارد.
جین ین هوا
گلهای این گیاه خواص خنک کننده، سمزدا و همچنین دفع کننده حرارت خارجی را دارند. این گیاه برای درمان گلو درد، عفونتهای اولیه و علائم التهابی دیگر که ناشی از تهاجم عوامل بیماریهای خارجی هستند، استفاده میشوند.
لیان چیائو
میوه این گیاه خواص خنک کننده و سم زدایی دارد و اغلب برای درمان التهاب و عفونتهای اولیه از آن استفاده میکنند.
دا چینگ یه
برگهای این گیاه خواص خنک کننده خون، ضد التهابی و سم زدایی را دارد. از این گیاه برای درمان بیماریهای تبدار و التهابات گلو استفاده میکنند.
چی یو
این گیاه نیز خواص فعال کننده خون و رفع کردن کاهش خون و همچنین تسکین دهنده درد را دارد. برای درمان کردن درد قاعدگی، سردرد و درد ناشی از آسیبها استفاده میکنند.
دانگ گوی
ریشه این گیاه خاصیت تقویت کننده خون، فعال کننده خون و همچنین تنظیم کننده قاعدگی را دارد. مصرف این گیاه باعث تسکین دردهای ناشی از کم خونی می شود.
یو جین
این گیاه دارای خاصیت فعال کننده خون، تسکین دهنده درد و رفع کننده کمبود خون دارد. اغلب از این گیاه برای درمان درد شکم، درد قفسه سینه و دردهای قاعدگی استفاده میکنند.
فولینگ
این قارچ خاصیت دفع کننده رطوبت، آرامبخشی و تقویت کننده طحال را دارد. برای درمان نفخ و علائم ناشی از تجمع رطوبت استفاده میکنند.
یی یی رن
این گیاه خاصیت دفع کننده رطوبت و پاک کننده حرارت را دارد و برای درمان درد مفصل ناشی از رطوبت و شرایط التهابی دیگر استفاده میشود.
ملاحظات در استفاده از گیاهان ضد التهاب در TCM
استفاده از گیاهان دارویی در TCM باید تحت نظر متخصص طب سنتی انجام بگیرد. در ابتدا الگوی عدم تعادل در بدن بیمار تشخیص داده شود و سپس گیاه مناسبی برای درمان انتخاب گردد.
برای مصرف گیاهان دوز صحیحی تجویز شود. باید تداخلات احتمالی بین داروهای مصرفی دیگر و گیاهان دارویی را هم در نظر بگیرید.
نتیجهگیری
طب سنتی چین برای درمان التهاب دیدگاه جامعی ارائه میدهد و از گیاهان دارویی زیاد با خواص ضد التهابی برای درمان آن استفاده می کند. این گیاهان نه تنها باعث تسکین علائم میشود، بلکه به رفع زمینه عدم تعادل آنها کمک میکند. با این حال مصرف گیاهان باید تحت نظر متخصصان مجرب TCM انجام بگیرد تا از ایمنی و اثربخشی درمان مطمئن شوید.