در طی چندین قرن است که از گیاهان دارویی به شکلهای مختلف برای مقابله و یا درمان بیماریها استفاده میکنند. دانش و تجربه استفاده از گیاهان دارویی دست به دست منتقل شده و از آن برای درمان بسیاری از بیماریها استفاده میکنند.
امروزه با وجود پیشرفتهای علمی و روشهای نوین درمان باز هم از گیاهان دارویی برای درمان بیماریها استفاده میشود. در طی تحقیقات گستردهای که در ارتباط با خواص گیاهان دارویی انجام دادهاند، به چند مورد از خاصیت مهار و نابودکنندگی گیاهان دارویی در برابر ویروسها و باکتریهای بیماری زا رسیدهاند.
به خاطر عملکرد مطلوب گیاهان دارویی در ارتباط با مهار ویروسها و همچنین تحریک سیستم ایمنی بدن میزبان باعث شده که از بین آنها گزینههای امیدوار کنندهای برای پیدا کردن داروهای جدید شناسایی کنیم.
نقش تاریخی گیاهان دارویی در درمان بیماریهای عفونی
علم پزشکی از تاریخ ظهور بشر تا امروز از گیاهان دارویی به عنوان منبع درمانی مناسب برای مقابله با بسیاری از بیماریها از جمله بیماریهای عفونی استفاده کرده است.
جوامع متمدن گوناگون چون یونان باستان، طب سنتی چینی و طب سنتی ایرانی مثالهایی از این جوامع هستند که در ارتباط با بیماریهای مختلف از گیاهان دارویی استفاده میکردند.
عملکرد گیاهان دارویی برای مقابله با بیماریهای ضد باکتری و ضد ویروسی بسیار شناخته شده است و در این بین برخی گیاهان خاصیتهای فوق العاده از خود نشان داده اند.
گیاهان دارویی دارای خواص ضد ویروسی و ضد باکتریایی
طیفی از گیاهان دارویی دارای خاصیت ضدروسی و ضد باکتریایی هستند. این نوع گیاهان میتوانند در برنامه غذایی افراد قرار گرفته و خاصیت درمانی زیادی به همراه داشته باشند.
سیر (Allium sativum)
سیر به خاطره داشتن ترکیبات گوگردی مثل آلیستین، خاصیت ضد میکروبی قوی دارد خاصیتهای مهم سیر شامل ضد ویروس، ضد باکتریایی و ضد قارچی است.
آلیستین موجود در سیر توانسته با آنزیمهای خاص موجود در باکتریها و ویروسها تداخل کرده و از رشد و تکثیر آنها جلوگیری کند. شما میتوانید سیر تازه را به صورت خام و یا پخته شده در غذاها استفاده کنید. میتوانید عصاره و مکملهای سیر را هم تهیه کرده و در رژیم غذایی خود به کار بگیرید.
زنجبیل (Zingiber officinale)
زنجبیل خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی قوی دارد و میتواند با اثرات ضد میکروبی خود در درمان بسیاری از بیماریها مناسب باشد. در زنجبیل ترکیبات فعالی مثل جینجرول وجود دارد که میتواند با برخی از باکتریها و ویروسها مقابله کند.
مصرف زنجبیل به صورت خشک شده و تازه و یا به صورت چای صورت میگیرد. همچنین شما میتوانید از روغن و یا عصاره زنجبیل هم استفاده کنید.
آویشن (Thymus vulgaris)
آویشن به خاطر داشتن تیمول و کارواکرول خاصیت ضد ویروسی، ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد. این ترکیبات میتواند باعث آسیب رساندن به غشای سلولی میکروارگانیسمها شده و از رشد آنها جلوگیری کند.
شما میتوانید از آویشن به شکل ادویه در غذاهای خودتان استفاده کنید. همچنین از آویشن برای مصارف موضعی هم استفاده میشود. بسیاری از افراد آویشن را به شکل چای دم کرده استفاده میکنند.
پونه کوهی (Origanum vulgare)
روغن پونه کوهی به خاطر داشتن کارواکرول خاصیت ضد میکروبی بسیار قوی دارد. این روغن توانسته برای مقابله با بسیاری از باکتریها و ویروس ها کارایی زیادی داشته باشد. کارواکرول ببا میکروارگانیسمها تداخل ایجاد میکند و در نتیجه عملکرد آنها را مختل مینماید.
شما میتوانید پونه کوهی را به صورت روغن رقیق شده استفاده کنید. همچنین برگهای تازه و یا خشک شده این گیاه را میتوان در غذاها و یا دمنوشها نیز استفاده کرد.
مریم گلی (Salvia officinalis)
گیاه مریم خاصیت ضد میکروبی، ضد التهابی و ضد باکتریایی دارد. ترکیبات موجود در مریم گلی میتواند مانع از وارد شدن ویروسها به سلولهای میزبان شده و همچنین با برخی از باکتریها مقابله کند.
شما میتوانید برگهای گیاه مریم گلی را برای تهیه کردن چای استفاده کرده و یا از این گیاه به شکل ادویه در غذاهای خودتان استفاده کنید.
اکیناسه (Echinacea purpurea)
اکیناسه بیشتر به عنوان تقویت کننده سیستم ایمنی شناخته شده است. اما در طی مطالعاتی که روی آن انجام دادهاند متوجه شدهاند که این گیاه نیز خاصیت ضد باکتریایی و ضد ویروسی هم دارد.
مصرف گیاه اکیناسه میتواند باعث تحریک تولید گلبولهای سفید خون شده و به بدن برای مبارزه با بیماریها و عفونتها کمک کند. بسیاری از ترکیبات موجود در اکیناسه میتواند به طور مستقیم با باکتریها و ویروسها مقابله کند. مصرف گیاه اکیناسه به شکل عصاره، چای دم کرده، قرص و کپسول است.
شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra)
گیاه شیرین بیان خاصیت ضد باکتریایی، ضد ویروس و ضد التهابی دارد. در گیاه شیرین بیان ترکیبات فعال اصلی گلیسیریزین وجود دارد. این ترکیبات میتواند در برابر برخی از ویروسها مثل ویروسهای هرپس سیمپلکس و آنفولانزا موثر واقع شود.
همچنین این گیاه میتواند رشد برخی از باکتریها را مهار کند. گیاه شیرین بیان را میتوانید به شکل عصاره، چای و یا پودر مصرف کنید. باید توجه داشته باشید که مصرف بیش از اندازه شیرین بیان برای بدن شما عوارض جانبی دارد، پس باید در مصرف آن احتیاط کنید.
نکات مهم
- همیشه قبل از اینکه بخواهید از داروهای گیاهی استفاده کنید، بهتر است که با پزشک و یا متخصص گیاهان دارویی مشورت کنید. مخصوصاً اگر در حال مصرف داروهای دیگری هستید.
- هر دارویی در افراد مختلف اثرگذاریهای متفاوتی دارد.
- گیاهان دارویی نباید به عنوان درمانهای پزشکی معمول جایگزین شوند، مخصوصا زمانی که شما به عفونتهای جدی دچار شده اید.
- گیاهان دارویی به عنوان یک مکمل درمانی در کنار درمانهای اصلی قرار می گیرند.
حرف آخر
بسیاری از بیماریهای ویروسی و عفونی و باکتریهای از بیماریهای هستند که ممکن است مشکلاتی در سلامتی شما به وجود بیاورند. نقش برخی گیاهان دارویی برای درمان این قبیل بیماریها اثبات شده است.
شما با قرار دادن منظم این گیاهان دارویی در برنامه غذای خود میتوانید با بیماریها مقابله کنید، اما زمانی این کار به شکل مطلوب انجام میگیرد که تحت نظر پزشک آنها را مصرف کنید.